โบราณสถานจวนเรสิดังกัมปอร์ต เป็นอาคารเรือนไม้โบราณสำคัญอีกหนึ่งแห่งของจังหวัดตราด สร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 โดยพระปราณีจีนประชา ปลัดฝ่ายจีนเมืองตราด เพื่อใช้เป็นเรือนหอบุตรสาว นามว่า สุด กับหลวงวรบาทภักดี นายอำเภอเมืองตราดในสมัยนั้น ต่อมาในปี พ.ศ. 2442 เมื่อพระยานรเชษฐวุฒิไวย (จางวางเอี่ยม) เจ้าเมืองตราด เกษียณอายุราชการ จึงได้ย้ายเข้าไปพักอาศัยในบ้านหลังดังกล่าว และเมื่อฝรั่งเศสเข้ายึดเมืองตราดในปี พ.ศ. 2447 ฝรั่งเศสมีความประสงค์จะยึดบ้านหลังนี้เพื่อใช้เป็นที่ทำการ แต่ภายหลังทราบว่าเป็นบ้านเรือนของราษฎร จึงมิได้เข้ายึดครอง เมื่อพระยานรเชษฐวุฒิไวยมิได้ใช้อยู่อาศัยแล้ว ฝรั่งเศสจึงได้เข้ามายึดครองและปรับปรุง สร้างระเบียงขึ้นเพิ่มเติม แล้วใช้เป็นที่พำนักของ “เรสิดังต์ เดอเฟอริงสิมง” ข้าหลวงฝรั่งเศส ผู้ซึ่งได้รับมอบหมายจากรัฐบาลฝรั่งเศสให้ปกครองจังหวัดตราด ในระหว่างปี พ.ศ. 2447-2450 ชาวบ้านจึงเรียกชื่อบ้านหลังนี้ว่า “จวนเรซิดัง” นอกจากจวนเรซิดังกัมปอร์ต จะมีความสำคัญทางด้านประวัติศาสตร์แล้ว ยังมีลักษณะทางสถาปัตยกรรมที่สวยงามและสะท้อนให้เห็นถึงรูปแบบสถาปัตยกรรมในสมัยดังกล่าวได้เป็นอย่างดี โดยมีลักษณะเป็นอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้ 3 ชั้น มีหลังคาเครื่องไม้ทรงปั้นหยาลดชั้นมุงกระเบื้อง ตัวอาคารชั้นล่างก่ออิฐถือปูน บริเวณด้านหน้าเป็นลานโล่งมีกำแพงก่ออิฐถือปูน ด้านบนมีพนักและลูกกรงประดับล้อมรอบ มีประตูทางเข้า 2 ด้าน ได้แก่ ด้านทิศตะวันออกและทิศใต้ มีบันไดภายนอกอาคารขึ้นสู่ชั้น 2 ซึ่งเป็นระเบียงก่อนเข้าสู่ห้องด้านใน ตัวอาคารชั้น 2 และชั้น 3 มีฝาเป็นไม้กระดานตีทับแนวนอนและหน้าต่างขนาดใหญ่ยาวแบบบานเปิดคู่เพื่อรับลม กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานจวนเรซิดังกัมปอร์ต ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 105 ตอนที่ 188 ลงวันที่ 16 พฤศจิกายน 2531 พื้นที่โบราณสถานประมาณ 1 งาน 78 ตารางวา ที่ตั้ง : ตั้งอยู่ในเขตชุมชน ถนนหลักเมือง ตำบลบางพระ อำเภอเมืองฯ จังหวัดตราด การเดินทาง : เริ่มต้นที่ตลาดสดเทศบาลเมืองตราด มุ่งหน้าสี่แยกหลักเมือง ให้เลี้ยวซ้าย จากนั้นขับตรงไปประมาณ 500 เมตร จะพบตัวอาคารอยู่ทางด้านซ้ายมือ สอบถามข้อมูล : โทรศัพท์ 0 3959 7259 *** ปัจจุบันโบราณสถานจวนเรสิดังกัมปอร์ตปิดปรับปรุงไม่มีกำหนด