"ศาลเทพารักษ์" จึงหมายถึง "เทพผู้รักษาเมือง" ผู้มีบุญญาธิการเท่านั้นจึงจะได้ครองเมือง แม้แค่ดวงวิญญาณก็ยังถือว่าเป็นผู้ครองนคร การอัญเชิญดวงพระวิญญาณของ "พลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม" มาสถิต ณ ศาลแห่งนี้ เพราะดวงของผู้สร้างเมืองสมพงษ์กับดวงเมือง ถึงแม้พระองค์จะสิ้นพระชนม์ไปแล้ว แต่ก็เชื่อว่าดวงพระวิญญาณของพระองค์ยังทรงห่วงใยและคุ้มตรองปกปักษ์รักษาลูกหลานชาวเมืองอุดรธานี สมัยของ "หลวงศุภกิจจรรยา" เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดอุดรธานี ได้ร่วมกันทำการขุดลอกหนองนาเกลือ คือ "หนองประจักษ์ศิลปาคม" ในเวลานี้ให้เป็นอ่างน้ำ จึงได้บูรณาการสร้างศาลพ่อปู่เทพารักษ์ขึ้น ที่โนนพุงดอ